Đoán Nghĩa Từ Vựng

Khi bạn đọc một bài đọc để lấy thông tin hay kiểm tra, bạn sẽ gặp một số từ vựng bạn không nắm được, việc đoán nghĩa từ vựng sẽ giúp bạn hiểu và nắm bắt vấn đề tốt hơn. Nói thì nói vậy, nhưng làm sao để đoán được nghĩa của từ? Trong bài này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những cách có thể giúp chúng ta đoán ra nghĩa của từ vựng nhé.

Trước khi bắt đầu thầy xin nói luôn là những phương pháp dưới đây sẽ rất hữu ích cho các bạn sau này. Tuy nhiên, việc đoán được từ vựng hay không còn tùy vào lượng từ vựng bạn có sẵn, khả năng suy luận, và độ khó của bài nữa.

OK chưa? Bắt đầu thôi. Nếu bạn lỡ vào đây mà không thích bài viết này thì bạn tham khảo qua chuyên đề Luyện Thi Đại Học Môn Tiếng Anh hoặc Tự Học Ngữ Pháp Tiếng Anh nhé.

Từ vựng giống như xăng vậy, nếu ví việc học như việc đi xe. Không có xăng thì không cần bàn nhiều đến máy móc động cơ. Khi đọc tiếng Anh, có 3 cách chính để chúng ta có thể đoán ra nét nghĩa của từ vựng:

Dùng dữ kiện bài cho
Xem xét suffix của từ
Nghiên cứu ngữ cảnh

Structural Clues

Cách đầu tiên ta có thể dùng là sử dụng là tận dụng những dữ kiện đề bài cho. Những dữ kiện này ở dạng NGỮ PHÁP. Chúng ta cùng xem qua một ví dụ từ một bài đọc khó nha. Các bạn đừng lo. Vì ví dụ có thầy làm cùng nên thầy lấy bài khó chứ chút nữa bài các bạn làm sẽ dễ hơn. Nhưng sẽ khó dần dần hén. Các bạn đừng quên học từ vựng đi kèm theo từng bài luôn.

One of the leading schools of psychological thought in the twentieth century is behaviorism – the belief that the role of the psychologist is to study behavior, which is observable, rather than conscious or unconscious thought, that is, the kind of thinking occurring to you when you are awake or asleep, which is not. Probably the best-known proponent of behaviorism is B.F. Skinner, who is famous for his research on how positive and negative reinforcement influence behavior. He came to believe that positive reinforcement such as praise, food, or money was more effective in promoting good behavior than negative reinforcement, or punishment.

The question:

In ‘behaviorism’ in line 1, the psychologist is concerned with
a. A believe
b. A psychologist
c. A school of thought
d. Observable behavior

Use Punctuation

Trong câu người ta đang hỏi “behaviorism” là gì. Các bạn để ý khi hỏi một từ khó người ta sẽ cung cấp dữ kiện ở phía sau. Và dữ kiện đó trong trường hợp này nằm sau dấu dash (-): “the belief…” (niềm tin / ý tưởng / lý tưởng / hệ tư tưởng).

Từ dữ kiện này ta có thể loại bỏ “A – sai chính tả,” “B – chỉ người,” “D – hành động.” Vậy cho dù chưa biết behaviorism là gì nhưng chúng ta thấy được nó gần nghĩa nhất với câu C (trương suy nghĩ). Đáp án là câu C.

Dash (-) không phải là dấu câu (punctuation) duy nhất. Chúng ta còn có thể thấy được dữ kiện giải thích nếu chúng ta thấy:

Dấu Dash (-)
Comma (,)
Semicolon (;)
Brackets () [ ] { }
Và một số dữ kiện về cấu trúc ngữ pháp: Relative Clause, Participial Clause.

The phrase ‘conscious’ in line 3 is the closest meaning to:
a. Sleep
b. Sleepless
c. Alive
d. Awake

Use Conjunction

Câu hỏi đang hỏi “conscious” là gì. Các bạn để ý người ta đang nối Conscious với Unconscious bằng chữ “OR” (coordinating conjunction). Vậy có thể tạm hiểu hai chữ này có nét nghĩa đối lập! Lại nữa, các bạn thấy có “THAT IS” (adverbial conjunction). Chúng ta sẽ tạm hiểu sau THAT IS là phần bổ nghĩa cho câu phía trước. Đọc một chút lại thấy cụm “AWAKE” và “ASLEEP” nối với nhau bằng chữ OR. Vậy có thể tạm hiểu hai chữ này có nét nghĩa đối lập. Và chúng giải thích cho 2 từ phía trước.

Từ đây suy ra CONSCIOUS là: thinking occurring to you when you are awake. Còn UNCONSCIOUS là thinking occurring to you when you are asleep. Đáp án là câu D.

Vậy khi phán đoán nghĩa của một từ, các bạn chú ý LIÊN TỪ (CONJUNCTION) xung quanh từ đó nhé. Đặc biệt là:

or/but: nối hai từ hoặc cụm từ với nét nghĩa trái.
however/nevertheless/nonetheless: hai ý tưởng trái ngược.
similarly/likewise/in the same manner: hai ý tưởng giống nhau.
That is/ That is to say/Meaning/i.g. (that is)/In other words: giải nghĩa

Look at the expression ‘positive reinforcement’ in the passage. Positive reinforcement might take the form of:
a. A gift
b. A reward
c. A bribe
d. A penalty

Use Example

Ở câu này hỏi Positive Reinforcement là gì. Các bạn thấy phía sau cụm từ này có ví dụ (SUCH AS)) như lời khen, đồ ăn, tiền. Đây toàn là những điều tích cực. Vậy từ đây ta loại được câu C (của đút lót) và D (hình phạt). Còn lại A và B.

Một dữ kiện khác đi kèm là Positive Reinforcement này nó làm nhiệm vụ là “effective in promoting good behavior” (hữu hiệu trong việc khuyến khích hành vi tốt. Vậy thì chúng ta sẽ chọn B (phần thưởng, tặng vì một lý do nhất định) thay vì A (món quà, tặng không vì lý do gì).

Vậy khi đoán nghĩa của một từ chúng ta có thể nhìn vào ví dụ về “tập hợp con” của nó. Chú ý một số từ nối như:

For example, for instance
E.g. (for example)
Such as

Summary

Structural Clues:
i. Find the word in the passage:

ii. Locate any structural clues

Restatement: or, that is, in other words, i.e.
Examples: such as, for example, e.g.
Punctuation: comma, parentheses, dashes. Relative clues

iii. Read the part of the passage after the structural clue carefully

iv. Eliminate any wrong answer and choose the best answer from the remaining choices

Giờ chúng ta thử làm qua một số bài tập từ dễ đến khó nha! Các bạn nhớ học từ vựng nhé.

Exercise 01

The hardest parts of your body are not your bones, as you might expect, but your teeth. Bone is very hard, but it cannot cope with years of cutting and chewing. To eat your food, you rely on enamel – the mineral coating your teeth that is so hard that it can last a life-time.

What does “enamel” in the paragraph mean?
A. Teeth
B. Bones
C. A mineral
D. A tooth

Vocabulary

Try to analyze the modifiers (relative clause and adverbs) in the paragraph above. Then find HOW TO PRONOUNCE and HOW TO USE these words:

Bone (n) /boʊn/ xương
Expect (v) /ɪkˈspekt/ mong đợi
Cope (v) with /koʊp/ đối phó/chịu đựng
Chew (v) /tʃuː/ nhai o
Rely (v) on /rɪˈlaɪ/ trông cậy vào
Mineral (n) /ˈmɪnərəl/ khoáng chất
Coat (v) /koʊt/ bao phủ
Last (v) /læst/ kéo dài

Exercise 02

Unlike us, many mammals are nocturnal, which means that they are active by night and sleep through the day. Long ago, the first mammals moved about under the cover of darkness to escape predatory dinosaurs. Many of the smaller mammals have remained nocturnal, and mammalian predators, such as foxes, are active at night in order to catch them.

What does “nocturnal” mean in the paragraph?
A. Active by day
B. Active by night
C. Sleep through the day
D. Sleep through the night

Vocabulary

Try to analyze the modifiers (relative clause and adverbs) in the paragraph above. Then find HOW TO PRONOUNCE and HOW TO USE these words:

Mammal (n) /ˈmæməl/ động vật có vú
Active (a) /ˈæktɪv/ chủ động/hoạt động
Escape (v) (from) /ɪˈskeɪp/ trốn thoát
Predatory (a) /ˈpredətəri/ kẻ săn mồi
Remain (v) /rɪˈmeɪn/ duy trì
Nocturnal (a) / nɑːkˈtɜːrnl/ hoạt động về đêm
In order to để/ nhằm để

Exercise 03

The tasks of an assistant for any of the above counselling careers are many. They may include helping a client get benefits such as health or life insurance; examining tax return to see if the client is eligible for federal aid such as welfare or food stamps; or arranging transportation for a patient to get to group meetings, adult day care programs, or doctor’s appointments.

What do “benefits” mean in the paragraph?
A. Money
B. Health
C. House insurance
D. Food stamps

Vocabulary

Try to analyze the modifiers (relative clause and adverbs) in the paragraph above. Then find HOW TO PRONOUNCE and HOW TO USE these words:

Assistant (n) /əˈsɪstənt/ trợ lý
Counsel (v) /ˈkaʊnsəl/ cố vấn
Career (n) /kəˈrɪə/ sự nghiệp
Insurance (n) /ɪnˈʃʊərəns/ bảo hiểm
Examine (v) /ɪɡˈzæmɪn/ kiểm tra
Tax (n) /ɪɡˈzæmɪn/ thuế
Eligible (a) for /ˈelɪdʒəbəl/ đủ khả năng pháp lý để làm gì
Aid (n) /eɪd/ giúp đỡ o Arrange (v) /əˈreɪndʒ/ sắp xếp
Appointment (n) /əˈpɔɪntmənt/ cuộc hẹn

Exercise 04

Erosion from over-farming the land cause millions of acres to be withdrawn from production. Further, the use of chemical fertilizers, which was increased greatly between 1950 and 1984, had an adverse, or harmful, effect on water supplies.

What does “adverse” mean in the paragraph?
A. Chemical fertilizer
B. Endangered
C. Effect
D. Hazardous

Vocabulary

Try to analyze the modifiers (relative clause and adverbs) in the paragraph above. Then find HOW TO PRONOUNCE and HOW TO USE these words:

Cause (v) / kɒːz/ gây ra
Production (n) /prəˈdʌkʃən/ sự sản xuất
Increase (v) /ɪnˈkriːs/ tăng lên
Adverse (a) /ˈædvɜːs/

Exercise 05

Tunisia is the smallest country in the North Africa. It lies between Algeria and Libya. On the North is the Mediterranean Sea. The Northern part of the country contains very fertile soil while the Southern area is very dry. The two areas are separated by the Atlas Mountains.

What does “fertile” mean in the paragraph?
A. Soil
B. Hot
C. Cool
D. Nutritious

Vocabulary

Try to analyze the modifiers (relative clause and adverbs) in the paragraph above. Then find HOW TO PRONOUNCE and HOW TO USE these words:

Contain (v) /kənˈteɪn/ chứa
Separate (v) /ˈsepərət/ tách ra
Soil (n) /sɔɪl/ đất
Mediterranean (n) /ˌmedətəˈreɪniən◂/ Địa Trung Hải

Exercise 06

The teddy bear is a child’s toy, a nice soft stuffed animal suitable for cuddling. It is, however, a toy with an interesting history behind it. Theodore Roosevelt, or Teddy as he was commonly called, was president of the United States from 1901 to 1909. He was an unusually active man with varied pastimes, one of which was hunting. One day the president was invited to take part in a bear hunt; and inasmuch as Teddy was president, his hosts wanted to ensure that he caught a bear. A bear was captured, clanked over the head to knock it out, and tied to a tree; however, Teddy, who really wanted to hunt a beat, refused to shoot the bear, and, in fact, demanded that the bear be extricated from the ropes; that is, he demanded that the bear be set free.

The incident attracted a lot of attention among journalists. First a cartoon – drawn by Clifford K. Berryman to make fun of this situation – appeared in the Washington Post, and the cartoon was widely distributed and reprinted throughout the country. Then toy manufacturers began producing a toy bear which they called a ‘teddy bear.’ The teddy bear became the most widely recognize symbol of Roosevelt’s presidency.

Questions

1. According to line 1, what is teddy bear?
a. A ferocious animal
b. The president of the US
c. A famous hunter
d. A plaything

2. Look at the word pastimes in paragraph 2. This word could be best replaced by
a. Past occurrences
b. Previous jobs
c. Hunting trips
d. Leisure activities

3. The word “cartoon” could be described as
a. A newspaper
b. A type of teddy bear
c. A drawing with a message
d. A newspaper article

Vocabulary

Try to analyze the modifiers (relative clause and adverbs) in the paragraph above. Then find HOW TO PRONOUNCE and HOW TO USE these words:

Stuffed /stʌft/ (a) nhồi bông
Suitable for /ˈsuːtəbəl/ (a) phù hợp
Cuddle /ˈkʌdl/ (v) ôm nựng
Common /ˈkɒmən/ (a) thông dụng
Varied /ˈveərid/ (a) đa dạng (theo một cách thú vị)
Take part in (v) tham gia
Capture /ˈkæptʃə/ (v) bắt
Ensure /ɪnˈʃʊə/ (v) đảm bảo
Tie /taɪ/ (v) trói
Refuse /rɪˈfjuːz/ (v) từ chối
Demand / dɪˈmænd/ (v) ra lệnh
Set free (v) trả tự do
Attention /əˈtenʃən/ (n) sự chú ý
Situation /ˌsɪtʃuˈeɪʃən/ (n) sự việc/tình huống
Make fun of (v) cười nhạo
Widely /ˈwaɪdli/ (adv) rộng rãi
Distribute /dɪˈstrɪbjuːt/ (v) phân phối
Manufacture /ˌmænjəˈfæktʃə/ (v) sản xuất hàng loạt
Recognize /ˈrekəɡnaɪz/ (v) nhận ra
Symbol /ˈsɪmbəl/ (n) ký hiệu

Exercise 07

A supernova occurs when all of the hydrogen in the core of a huge star is transformed to iron and explodes. All stars die after their nuclear fuel has been exhausted. Stars with little mass die gradually, but those with relatively large mass die in a sudden explosion, a supernova. The sudden flash of light can then be followed by several weeks of extremely bright light, perhaps as much light as twenty million stars.

Supernovae are not very common; they occur about once every hundred years in any galaxy, and in 1987 a supernova that could be seen by the naked eye occurred in the Magellan Cloud, a galaxy close to the Milky Way. Scientists periodically detect supernovae in other galaxies; however, no supernovae have occurred in the Milky Way (the galaxy that includes Earth) since 1604. One very impressive supernova occurred in the Milky Way on July 4, 1054. There was a great explosion followed by three months of lighted skies, and historical chronicles of the time were full of accounts and unusual explanations for the misunderstood phenomenon – many people believed that it meant that the world was coming to an end.

Questions

1. A ‘supernova’ in line 1 is which of the following
a. The iron component of a star
b. The core of a star
c. The hydrogen in a star
d. The explosion of a star

2. According to the passage, which of the following best describes the “Magellan Cloud”?
a. A galaxy inside the Milky Way
b. A cloud composed of hydrogen
c. A galaxy near Earth’s galaxy
d. A cloud in the sky above the Earth.

Vocabulary

Try to analyze the modifiers (relative clause and adverbs) in the paragraph above. Then find HOW TO PRONOUNCE and HOW TO USE these words:

Occur /əˈkɜː/ (v) xảy ra
Core / kɔːr/ (n) lõi
Huge /hjuːdʒ/ (a) khổng lồ
Transform /trænsˈfɔːm/ (v) chuyển hóa
Explode /ɪkˈspləʊd/ (v) nổ
Exhausted /ɪɡˈzɔːstɪd/ (a) kiệt sức
Mass /mæs/ (n) khối lượng
Gradually /ˈɡrædʒuəli/ (adv) chậm rãi
Relatively /ˈrelətɪvli/ (adv) tương đối
Sudden /ˈsʌdn/ (a) đột ngột
Extremely /ɪkˈstriːmli/ (adv) rất
Perhaps /pəˈhæps/ (adv) có lẽ
Naked /ˈneɪkɪd/ (a) trơ
Impressive /ɪmˈpresɪv/ (a) đầy ấn tượng
Phenomenon /fɪˈnɒmənən/ (n) hiện tượng
Come to an end (v) kết thúc

Suffix Clues

Từ vựng trong tiếng Anh còn được cấu thành bởi Suffix (tiền tố và hậu tố). Bằng cách thêm một số suffix vào một từ nhất định. Bạn có thể có một nét nghĩa khác với một từ mới. Ví dụ “understandL là hiểu đúng không? Chúng ta thêm tiền tốt “mis-” vào phía trước. Và “misunderstand” là “hiểu nhầm.”Một ví dụ khác, cũng understand kết hợp với hậu tốt “-able” chúng ta có từ mới là understandable (có thể hiểu được).

Bằng việc tìm hiểu về tiền tố hậu tố (suffix), chúng ta có thể đoán được hầu hết nét nghĩa của từ. Tuy nhiên, SUFFIX nhiều vô thiên lũng. Thầy học cả 1 năm đại học mà chỉ sơ sơ được thôi. Trong bài này, chúng ta sẽ cố gắng xem qua những SUFFIX hay được sử dụng nhất nhé.

Example

Ring Lardner himself was born into a wealthy, educated, and cultured family. For the bulk of his career, he worked as a reporter for newspapers in South Bend, Boston, St. Louis, and Chicago. However, it is for his short stories of lower middle-class Americans that Ring Lardner is perhaps best known. In these stories, Lardner vividly creates the language and the ambiance of this lower class, often using the misspelled words, grammatical errors, and incorrect diction that typified the language the lower middle class.

Questions

1. Look at the word reporter in the passage. This word indicates
a. A formal word for report
b. A machine that report
c. A person whose job is reporting
d. A newspaper

REPORTER có hậu tố “ER” – chỉ người. Vậy trong 4 đáp án chỉ có mỗi đáp án C là chỉ người thôi. Ta sẽ chọn đáp án này.

2. Look at the word misspelled in the passage. This word is closest meaning to
a. Highly improper
b. Incorrectly written
c. Quite vulgar
d. Extremely long

“MIS” mang nghĩa là “sai / nhầm / không đúng.” Và trong 4 đáp án chỉ có mỗi đáp án B là mang nét nghĩa “viết sai.” B chính là đáp án cho MISSPELLED (viết sai).

A shortlist of word parts

Dưới đây là một số SUFFIX hay xuất hiện trong bài đọc. Các bạn có thể tham khảo. Bạn có thể bỏ qua phần này nếu thấy nó khó/không hữu dụng :D!

Word Part
- Meaning
  - Example
Contra
- Against
  - Contrast
Dic
- Say
  - Dictate
Mal
- Bad
  - Malcontent
Domin
- Master
  - Dominant
Mis
- Error
  - Mistake
Jud
- Judge
  - Judgment
Sub
- Under
  - - Subway
Mor
- Death
  - - Mortal
Dec
- Ten
  - Decade
Spec
- See
  - Spectator
Multi
- Many
  - Multiple
Terr
- Earth
  - Territory
Sol
- One
  - Solo
Ver
- Turn
  - Divert
Tri
- Three
  - Triple
Viv
- Live
  - Revive
Mall
- Wrong
  - Malfunction
Inter
- Meet
  - Intersection

Cùng làm một số bài tập nhé.